cài từng nút một
Trong cuộc sống có những khổ đau, hoàn cảnh khó khăn, mà đôi khi ta không thể nào có thể thay đổi hay tránh né gì được. Chúng là một phần của cuộc sống mình. Thật ra, sự tu tập không phải là để chuyển đổi những trạng thái ấy, mà là giúp mở rộng tâm mình ra, để ta có thể cảm nhận được hết tất cả. Và ta có thể khám phá ra rằng, những đổi thay ấy giúp ta buông bỏ những ý niệm của mình, để có thể trực tiếp trải nghiệm hạnh phúc. Điều mình có thể làm là hãy tiếp nhận và sống trọn vẹn với tất cả.
Bà Darlene Cohen, một tu sĩ thuộc truyền thống Zen, chia sẻ lại những kinh nghiệm này của mình.
Cài từng nút một
Nhưng thật ra tôi đã nghĩ sai! Sự tu tập của mình không hề thất bại! Sau vài tháng đối diện với căn bệnh, tôi mới thật sự hiểu được điều ấy!
Trước hết, mặc dầu tuy phải gánh chịu những cơn đau và sự tàn phá của căn bệnh, nhưng thân tôi vẫn rất an ổn. Mặc dù bị cơn đau tiêu thụ và hoành hành, nhưng trong mỗi giây phút tôi vẫn có thể hoàn toàn buông thả hết trước một thực tại về cơ thể mình. Và tôi khám phá ra rằng, thật ra thực tại này không phải chỉ có cái đau đó mà thôi! Bất cứ một nơi nào tôi nhìn cũng đều có những kinh nghiệm khác ngoài cái đau ấy, chúng đang có mặt và chờ được nhận diện: kia là tay đang cong vào, này là hơi thở ra, có ánh nắng ấm trên mặt, kia là một cảm giác nóng cháy, đây là một sự siết chặt… Và những kinh nghiệm ấy đều rất mới mẻ và vô cùng kỳ diệu.
Tiếp nhận với một tâm rộng mở
Nhưng nếu như tôi ý thức một trăm việc, mười điều vừa kể ấy cộng thêm với những cảm nhận sâu sắc hơn - như là cảm nhận về sự có mặt của những người khác cùng đang ngồi im lặng với nhau, bóng của chiếc đèn treo in trên vách, cảm giác của mái tóc chạm vào vành tai, sự xúc chạm của quần áo trên da người - thì cái đau ấy chỉ là một trong nhiều yếu tố khác trong tâm mình mà thôi. Và cái đau đó, tôi có khả năng đối diện được!
Với một tâm thức rộng mở, tôi thấy sự sống này rất là giàu có và phong phú. Khi tôi đặt một tách trà xuống bàn với một ý thức rõ rệt, cái cảm nhận về sự tiếp chạm giữa tách trà với mặt bàn trở thành một trải nghiệm kỳ diệu, một hạnh phúc rất trọn vẹn. Rửa chén bây giờ không phải chỉ là để cho có bát sạch, mà còn là một cảm nhận về làn nước nóng ấm áp vuốt ve, xoa dịu những ngón tay đau nhức của tôi. Trong khi xếp quần áo, tôi có thể ngửi được mùi thơm sạch của những chiếc áo mới, và chú tâm trong những cử động gấp xếp đơn sơ, một việc làm tuy đơn giản nhưng rất nhiệm mầu trong đời sống phức tạp của tôi.
Hạnh phúc trong những điều bình thường
Ta thấy sự vô thường cũng rất là kỳ diệu: khi ta thật sự chú ý đến một người hay một vật nào đó, ta sẽ ghi nhận được tính chất đặc thù và cá biệt của nó. Không có gì là giống y như nhau. Khi ta biết buông bỏ đi những ý niệm của mình, thì những trải nghiệm chung quanh ta sẽ không còn là tầm thường nữa. Và cái đẹp ấy không những chỉ biểu hiện trong chiếc lá mùa thu, đóa hoa mùa xuân mà còn trong những lon nước ngọt, trong tách trà, trong chiếc máy microwave… Tất cả đang chờ đợi sự ôm ấp của ta. Giữa một thế giới sinh động đầy dẫy những điều kỳ diệu, tôi cảm thấy mình có đầy sức sống.
Ba mươi năm sau khi bắt đầu bị vật vả bởi những cơn đau, tôi không bao giờ bước vào một căn phòng nào mà lại không chú ý đến những vật gì có thể mang lại sự dễ chịu, nhẹ nhàng, và có thể giúp nâng đỡ tôi. Không phải chỉ là chiếc ghế dựa, cái gối, mà còn là ánh nắng ấm chiếu vào từ cửa sổ, chậu hoa làm bằng tay để trên bàn, tiếng máy lạnh chạy êm êm - tất cả những gì mang lại niềm vui cho mình. Khi tôi ý thức và tiếp xúc lại với những đồ vật rất thân quen với mình - như là chiếc bàn chãi đánh răng, những chén dĩa, cái muỗng, chiếc xe hơi của tôi - tôi cảm nhận được những sự nâng đỡ rất thiết thực chung quanh mình, và luôn cả cái phong cách dễ thương và đặc thù riêng của mỗi thứ. Và ý thức này vẫn có mặt song song với sự cố gắng chống cự lại nỗi đau của tôi. Nhưng hai con đường ấy không hề cắt ngang hay đối chọi lẫn nhau, cả hai đều cùng nhau có mặt rất linh động.
Mỗi động tác là một lễ nghi
Bây giờ thì mỗi cử động của tôi là một lễ nghi. Nếu chúng ta không thể nhanh nhẹn và hiệu quả như xưa, nếu một việc làm đơn giản như là mặc vào một chiếc áo cũng đòi hỏi sự chú ý và tập trung trọn vẹn của mình, thì chúng ta cũng nên biết tìm thấy sự an lạc trong những hành động tầm thường ấy. Ngày xưa, tôi không bao giờ biết làm việc gì phải chỉ là cho chính việc ấy thôi, mà đó cũng là tinh hoa của thiền tập. Thời gian ấy, tôi chỉ biết mãi mê đeo đuổi theo một ý niệm xa xôi nào đó về sự giác ngộ.
Nhưng bây giờ thì khác! Tôi có mặt và sống với những cảm xúc rất linh động trong giây phút hiện tại, thấy rõ rằng mỗi giây phút là một nguồn hạnh phúc và niềm an ủi rất sâu xa của chính tôi. Bây giờ, tôi chỉ thích có mặt ở nơi này mà thôi. Tôi không còn xem hoàn cảnh của mình, và những gì xảy ra cho tôi, là một điều gì đặc biệt hay là bi đát nữa. Mỗi ngày là một cuộc sống mới! Mỗi ngày tôi mặc áo bằng cách thực tập cài từng chiếc nút một.”
Nguyễn Duy Nhiên
No comments:
Post a Comment