buông bỏ

buông bỏ

---

"Buông bỏ" là một thành ngữ vô cùng sáo rỗng, đã được sử dụng quá nhiều trong kỷ nguyên của thời đại mới. Nó bị lợi dụng và lạm dụng mỗi ngày. Nhưng tuy vậy, danh từ ấy diễn tả một thái độ nội tâm rất dũng mãnh, đáng cho ta tìm hiểu dù có là sáo rỗng hay không!

Buông bỏ cũng là một thái độ của tâm

Buông bỏ có nghĩa y như vậy, là bảo ta thôi bám víu vào bất cứ một sự việc gì - cho dù đó là một ý tưởng, một vật, một sự kiện, một thời điểm, một quan niệm, hoặc một tham muốn nào đó. Buông bỏ là một quyết định có ý thức, với thái độ chấp nhận hòa nhập hoàn toàn vào dòng sông của hiện tại, trong bất cứ hoàn cảnh nào.

    Buông bỏ có nghĩa là thôi ép buộc, thôi chống cự hoặc tranh đấu, để đổi lấy một cái gì tốt đẹp hơn và trọn vẹn hơn. Nó phát khởi từ một thái độ cho phép mọi việc có mặt như chúng là, mà không bị mắc kẹt vào bản chất dính như keo của lòng tham muốn, của sự thương ghét. Hành động ấy cũng tương tự như là ta mở rộng bàn tay ra, buông bỏ một vật gì mà mình hằng mê mệt nắm giữ.

    Nhưng thật ra không phải sự dính mắc của lòng tham vào những gì bên ngoài mà đã giam giữ ta. Cũng không phải chúng ta chỉ nắm giữ bằng đôi tay, chúng ta còn nắm bắt bằng tâm ý của mình nữa. Chúng ta tự trói buộc và giam hãm mình bằng những quan điểm nhỏ hẹp, bằng những hy vọng và mơ ước nhỏ nhen.

Chỉ buông bỏ khi ta chấp nhận và thấy ra chúng

Thật ra buông bỏ có nghĩa là ta được trở lại với sự trong lành, không để bị ảnh hưởng bởi sự lôi cuốn của lòng ưa thích và ghét bỏ. Muốn đạt được sự trong sáng đó, ta cần phải biết cho phép sự sợ hãi và bất an tự chúng biểu lộ ra dưới ánh sáng của chánh niệm.

    Chúng ta chỉ có thể thực sự buông bỏ khi nào ta biết thấy ra và chấp nhận, nhìn thẳng vào cái thực chất dính mắc của mình. Và nếu ta thấy rõ được những lúc ta vô tình mang lên một cặp mắt kính màu, bị ảnh hưởng bởi những thương ghét, làm sai lạc và uốn cong cái nhìn của ta. Thật ra trong những lúc ấy, ta vẫn có khả năng cởi mở được, nếu như ta thấy được sự thật là mình đang theo đuổi, bám víu, buộc tội hoặc chối bỏ sự việc, vì một lợi lộc riêng tư nào đó.

    Sự tĩnh lặng và tuệ giác chỉ có thể phát sinh khi ta thật sự có mặt trong giờ phút hiện tại, mà không nắm bắt hoặc xua đuổi bất cứ một việc gì. Ðiều tôi nói đó, bạn có thể thử nghiệm được. Hãy cứ thử đi cho biết! Bạn hãy thử mình chứng nghiệm đi, xem mỗi khi ta thấy ra được và buông bỏ một cái gì mà mình rất ưa thích, nó có đem lại cho ta một sự an vui sâu xa hơn là sự dính mắc hay không?

Jon Kabat-Zinn

Nguyễn Duy Nhiên dịch