nguyên vẹn cuộc đời

Nghe trên Spotify

Sáng nay thức dậy, tôi thấy trên đầu mình có mặt trời
Tôi thấy ngập ngừng trên màu lá tiếng chân tôi
Giữa một ngày mưa, tôi chợt thấy những thay đổi gọi mời
Tôi thấy chung quanh tôi một cuộc đời đang mới

Tôi thấy nắng đong đưa trong trăm ngàn màu lá
Tôi thấy cuộc hội tụ nào rồi cũng vội vàng qua
Tôi thấy ngày mưa về ngang qua những phố xa
Tôi thấy những ngày quen bỗng là năm tháng lạ

Tôi thấy trong mỗi cuộc chia ly là một lần hội ngộ
Trong mỗi hoàng hôn là ấm áp một bình minh
Buổi ra đi bỗng chợt thấy đã quay về
Trong giọt nước mắt tôi thấy có tiếng cười giòn giã

Tôi thấy trong khổ đau xưa có chút gì ngọt lịm
Tôi thấy cuộc đời dầu chìm nổi vẫn lặng im
Vẫn lang thang theo những vết chân chim
Tôi thấy trong những tan vỡ xưa có chứa chan tình thương mới

Tôi thấy tôi đổi thay trong những người bạn xưa
Tôi thấy mình hạnh phúc cũng đủ vừa
Trong vạt nắng tôi thấy có những chiều mưa
Trong một áng mây trôi tôi thấy có trăm nghìn khung trời cũ

Tôi thấy bạn bè gần gũi hơn sau lần vẫy tay chào
Tôi thấy cuộc đời yên giữa sóng gió lao xao
Tôi thấy dầu có ra đi cũng chẳng đến một nơi nào
Tôi thấy trong tiếng rong rêu có chiều xưa về nương náu

Buổi sáng nay tôi thấy có mặt trời
Ở trong tôi có mặt những nụ cười
Ý chưa khơi, lời không nói, cũng đã hiểu rồi
Dòng sông quê cũ, tôi thấy hạnh phúc ấy vẫn ngàn đời còn nguyên vẹn

— Minh Tánh Nguyễn Duy Nhiên

Tất cả đều đang hoàn hảo

Trong bức tranh này Hakuin vẽ ngọn núi hình một con chim ưng lớn, tượng trưng cho núi Linh Thứu, Vulture Peak, nơi Phật giảng kinh Pháp Hoa. Và bên dưới là một làng đánh cá nhỏ với dăm ba mái nhà nằm rải rác, với những chiếc thuyền chài, biểu tượng cho một đời sống bình thường.

   Trên tranh ông viết, “Nếu bạn nhìn lên, núi Linh Thứu. Nếu bạn nhìn xuống, những chiếc thuyền đánh cá bên ngôi làng Shigeshishi nhỏ.”

Những lời dạy của đức Phật, dầu cao xa đến đâu nhưng bao giờ cũng đang có mặt với chúng ta, trong mỗi bước mình đi, mỗi việc mình làm, mỗi lời ta nói. Đạo bao giờ cũng hiện hữu trong cuộc sống bình thường hằng ngày của mình. Đỉnh núi Linh Thứu và một làng chài nhỏ bé, chúng rất gần gũi và hòa hợp với nhau.

Rễ nuôi cành và cành cũng nuôi rễ.

 Rễ nuôi cành và cành cũng nuôi rễ.

---

Bước ra ngoài, ta nhìn một cây xanh tươi tốt với tàng cây rộng lớn. Ta nghĩ rằng cây được xanh tươi là nhờ bên dưới có những gốc rễ lớn mạnh, mang thức ăn nuôi dưỡng thân cây và cành lá. 

Nhưng thật ra, không phải chỉ có rễ nuôi cành lá, mà những chiếc lá xanh kia cũng đang tiếp nhận ánh sáng mặt trời, mưa nắng, để nuôi dưỡng rễ sâu trong lòng đất. Rễ nuôi cây cành, mà ngược lại cành lá cũng đang nuôi dưỡng gốc rễ nữa.

Cũng vậy, trong ta có những nội kết, những hạt giống muộn phiền, gốc rễ của phiền não. Ta có thể không trực tiếp thay đổi được những hạt giống đó, nhưng khi chúng biểu hiện trên thân tâm, ra cành lá, thì ta có thể chuyển hóa bằng chánh niệm và tâm từ. Như ánh nắng ấm của mặt trời chiếu rọi, năng lượng ấy có thể chuyển hóa được những gốc rễ muộn phiền trong ta.

Trong những lúc gặp khó khăn, ta vẫn có thể mỉm một nụ cười. Nụ cười ấy là một đóa hoa, một chiếc lá xanh, tiếp nhận ánh nắng trong lành để nuôi dưỡng những cội rễ bên dưới. Đó là một nụ cười nhân, và một ngày nó sẽ trở thành một nụ cười quả trái tươi đẹp.

Hãy có nhiều gốc rễ hạnh phúc.

Một cây có nhiều cội rễ thì cây đó sẽ xanh tươi. Nếu như rễ này có bị yếu, thì nó vẫn được những rễ khác nuôi dưỡng. Cây hạnh phúc của ta cũng vậy, nên có nhiều cội rễ.

Tôi cũng được nuôi dưỡng bởi nhiều gốc rễ hạnh phúc, đại khái như: sức khỏe, sách vở, có người bạn lành, tiếp xúc với những điều hay đẹp trong cuộc sống… Nếu như một trong những gốc rễ đó có hư hao, thì ta vẫn còn được nuôi dưỡng bởi những niềm vui khác.

Mà thật ra, tôi khám phá ra một điều là không có cội rễ nào, một hạnh phúc nào là “phải có” như ta nghĩ. Không còn có điều đó, ta vẫn có thể an vui. Và cuối cùng rồi có lẽ chúng ta sẽ khám phá ra rằng, ta không cần phải nương tựa vào một hạnh phúc nào cả! Vì hễ còn nương tựa thì sẽ còn dao động, như lời kinh xưa nhắc nhở.

Minh Tánh Nguyễn Duy Nhiên

Không cần phân tách hay tìm kiếm

Trở về với thực tại nào?

 Trở về với thực tại nào?

---

Các vị thiền sư thường khuyên chúng ta hãy trở về và sống với thực tại. Nhưng có lần, tôi nghe một thiền sinh đặt câu hỏi rằng: ta trở về với thực tại nào đây? Vì chung quanh ta đang có nhiều “thực tại” lắm, thực tại là tôi đang có một cơn bệnh, đang gặp những mất mát, hoặc trải qua một thất bại nào đó… Vậy, thực tại ở đây là thực tại nào?

Chỉ có thể bằng sự trải nghiệm

Nhưng những sự kiện ấy có thật sự là “thực tại” không bạn hả? Và nếu như ta cho rằng những điều ấy là “thực tại” của mình, thì thật ra chung quanh ta cũng đang có nhiều những điều khác nữa.

    Như bây giờ có thể là trời xanh mây trắng, hay một ngày mưa tươi mát, là một tách trà thơm, là đang ngồi với một người bạn, hay đôi mắt ta vẫn còn nhìn thấy được nụ cười của người thân… Tất cả những cái đó cũng là “thực tại” phải không bạn?

Trà Đàm tại Kosala

 

Trà Đàm tại Kosala

Hai Mũi Tên

quan sát với tâm rộng mở

quan sát với tâm rộng mở

---

Thiền sư  U Tejaniya  thường chia sẻ rằng trong phương pháp thiền của ông, cái biết, cái thấy của ta mới là quan trọng, chứ không phải là chọn lựa vào đối tượng nào. 

    Ngài nói, ta phải biết quan sát với một tâm rộng mở, và trọn vẹn với tất cả những gì đang xảy ra trong thân tâm, chứ không cần nên chú ý vào một đối tượng nào nhất định. Vì thật ra, vấn đề không hề tùy thuộc vào việc ta thấy biết những gì.

Con Ngỗng Trong Chai

hạnh phúc là một nghệ thuật

hạnh phúc là một nghệ thuật

---

Chuyển hóa hay chữa lành là một nghệ thuật chứ không phải là một kỷ thuật. Con đường tu tập phải là sự sống của mình, chứ không phải chỉ là một phương cách để ta đối phó với những khó khăn, hoặc trốn tránh khổ đau.

Bình yên và an ổn trong việc đang làm

Trong cuộc đời, thường thường chúng ta làm gì cũng có một mục đích, để thành tựu một cái gì đó. Ví dụ như khi ta quét nhà là để có nhà sạch, ta rửa bát là để có bát đĩa sạch. Ta có một mục đích cho mỗi việc làm của mình. Ta quét dọn với mục đích có ngôi nhà sạch sẽ, nhưng rồi nó cũng sẽ dơ và bày bừa lại, và ngày mai ta sẽ lại dọn dẹp. Rửa bát cũng thế. Nếu ta thực tập với ý định là làm cho xong, cho rồi, thì ta dễ sinh thêm bực dọc, phiền não mà thôi.

Thấy ra toàn thể tiến trình

Thấy ra toàn thể tiến trình hình thành một cái Tôi ( Xúc - Thọ - Ái - Thủ - Hữu ) với chánh niệm và tỉnh giác.

buộc mái chèo vào hoàng hôn

buộc mái chèo vào hoàng hôn

---

Trời mùa thu dường như có thật nhiều những ngày mưa lang thang. Lá rơi phủ đầy trên con suối nhỏ, cạnh khu rừng mỗi ngày tôi vẫn thường đi qua. Những chiếc lá thu ướt nằm dưới ánh nắng sớm, màu sắc như sáng hơn lên. 

    Thời gian vào lúc chuyển mùa, với những đổi thay đang có mặt chung quanh, thường khiến ta bước chậm lại.

    Mà trong cuộc đời cũng vậy, những thăng trầm, biến đổi cũng thường khiến ta bớt đi những hối hả. Đôi khi những bất ngờ và khó khăn trong cuộc sống, cũng giúp ta dừng lại và ý thức được những tạm bợ và đổi thay của cuộc đời, và có một cái nhìn sâu sắc hơn.

Huyền Không - Bửu Long

Huyền Không - Bửu Long

 

An Tại

Buông xả để bay cao

Con đường của sự buông xả là con đường biết tiếp nhận, biết nói vâng đối với cuộc sống. Trước hết, ta ý thức rằng ta đã tiến đến ngay sát bờ mé của mình, tất cả những gì trong ta đều đang chống lại, đang nói không, và chính ngay ở điểm đó ta thực tập mềm dịu.  Lúc đó là một cơ hội để ta thực tập tâm từ đối với chính mình, nó sẽ mang lại cho ta một thái độ vui tươi và cởi mở - biết vui đùa như một con chim trước một cơn gió lớn.

Đúng theo vị trí tự nhiên

 Đúng theo vị trí tự nhiên

---

Ngài Ajahn Chah có một chia sẻ khá thú vị về sự tự nhiên.

“Một cái cây mọc trong rừng là tự nhiên. Nhưng khi ta đốn xuống đem về xây nhà, ta còn gọi cây đó là ‘tự nhiên’ không? Và khi ta dùng gỗ ấy để xây nhà cho người ta ở, thì nó lại có nhiều giá trị cho chúng ta hơn. Như một con chó chạy đây đó tìm kiếm thức ăn, khi ta thảy cho nó một món gì, chúng nhào lại dành giựt với nhau. Điều đó ta cho là tự nhiên phải không! Nhưng ta có muốn tự nhiên như thế không?

Trải nghiệm những gì có mặt trong tâm

Opposite states of mind are not in discord.

Những tâm hành tự chúng không nghịch nhau.

Not working toward the opposite mind state.

Ta không nắm bắt hay loại bỏ một tâm hành nào.

Just leave the mind alone with awareness.

Chỉ cần có chánh niệm và tỉnh giác.

Thay đổi bằng việc tầm thường

 Thay đổi bằng việc tầm thường

---

Theo tôi nghĩ, sự thực hành chữa lành bản thân trọn vẹn chỉ xảy ra trong đời sống bình thường, và qua mối quan hệ hàng ngày của chúng ta với người chung quanh, chứ không phải bằng những khóa tu miên mật nhiều ngày, hoặc theo những kế hoạch hay bài bản sẳn có nào đó.

Bắt đầu từ những điều đơn giản

Con Đường chuyển hóa không phải là một lý tưởng hay một điều gì cao xa mà chúng ta phải nỗ lực để theo đuổi. Nó bao gồm những việc tầm thường xảy ra trong cuộc sống hằng ngày. Chúng giúp ta tự thấy ra chính mình để chuyển hóa, qua những sự lựa chọn, hành động và mối quan hệ của mình với cuộc sống chung quanh. Và sự chuyển hóa ấy có mặt trong mọi khoảnh khắc của cuộc sống.

    Sự thay đổi lớn chỉ xảy ra khi chúng ta bắt đầu với những điều nhỏ nhặt, tầm thường, và có thể thực hành được. Bạn hãy thử trải nghiệm những bước chuyển hóa này trong một môi trường nhỏ, qua những gì gần gủi nhất với mình. 

Trâu Qua Cửa Sổ

­Bức tranh này Hakuin vẽ từ công án thứ 38 trong Vô Môn Quan. Một con trâu nhảy qua khung cửa sổ nhỏ bé, đầu sừng, thân, bốn chân đều vượt qua hết. Nhưng chỉ kẹt lại cái đuôi không qua được. Tại sao vậy?  Con Trâu qua được hết mà chỉ còn có chút xíu cái đuôi đó thôi mà không qua được. Và cả thân đầu chân gì đều bị mắc kẹt lại, cũng tại cái đuôi đó! ­

Trong cuộc sống, nhiều khi điều đơn giản nhất lại là việc khó làm nhất, một lời tha thứ lại là lời khó nói nhất. Cái nhỏ nhất đôi khi lại là điều mình khó xả bỏ nhất, vì nó có chứa hết cả cái tôi của mình.

Ta thật sự muốn gì?

Ta thật sự muốn gì?

---

Tôi nghĩ, một trong những nguyên nhân khổ đau trong cuộc đời là vì ta muốn sự việc xảy ra theo sự mong cầu của mình. Hễ việc hợp theo ý thì ta cảm thấy hạnh phúc, thấy đời đẹp, và ngược lại thì ta thấy phiền muộn, bi quan.

    Nhưng có điều là nhiều khi chúng ta cũng không biết là mình thật sự muốn gì nữa! Hôm nay có thể là như vầy, và rồi ngày mai ta lại có những mong muốn khác. Nhiều khi cái mà ta tưởng là mình muốn đó, cũng chưa chắc thật sự là cái mà ta mong cầu. Khi có được nó rồi, tâm hồn ta vẫn cảm thấy thiếu thốn, trống trải!

Đừng tiếp tục lặp lại phiền não

• Thí nghiệm về năm con khỉ. 

• Chuyển hóa trên bình diện ý thức. 

• Lắng nghe và cảm nhận.

• Cảm nhận trọn vẹn tiến trình. 

Bài kinh Thương Yêu: con đường toàn vẹn

 Bài kinh Thương Yêu: con đường toàn vẹn

---

Trong vài năm gần đây, tôi đã chọn sử dụng Kinh Thương Yêu, Metta Sutta, lời Phật dạy về sự tử tế, lòng thương yêu không phân biệt, làm căn bản thực tập. Tôi ưa thích bài Kinh Thương Yêu này vì tôi nghĩ rằng nó biểu hiện trọn vẹn cho con đường mà Đức Phật đã dạy.

    Bài kinh mở đầu bằng một câu đầy hy vọng và nhiều cảm hứng như sau,“Đây là những điều nên được thực hành bởi những ai có hạnh tốt lành và thấy rõ con đường đi đến an lạc.” Và tiếp theo, Phật chỉ dẫn cho ta về cách sống tử tế, an tĩnh tâm ý và phát huy tuệ giác.

Tôi không tìm an lạc nữa

Nghe trên Spotify

Sáng thứ hai, tôi hứa sẽ không tìm an lạc nữa

Cứ để lá bay, mây trôi, hoa rụng giữa bốn mùa

Nắng thì ấm, trời sẽ lạnh những ngày mưa

Bụi có vướng cũng không cần xoa phủi

Cứ nhìn và cảm nhận thôi,

mà chẳng mong chờ gì khác, như những ngày xưa

Công thức của Hạnh Phúc và Khổ đau

·        Công Thức của Khổ đau:

S = P x R

Suffering (Khổ) = Pain (Đau) X Resistance (Kháng cự).

Ví dụ, từ 0 đến 100, ta cảm nhận cái đau (pain) là 75

Nếu như sự Kháng cự (Resistance) của ta là 10, thì cái Khổ (Suffering) là 750

Còn như sự Kháng cự (Resistance) của ta là 50, thì cái Khổ (Suffering) sẽ là 3,750

Và nếu như sự Kháng cự (Resistance) của ta là 0, thì cái Khổ (Suffering) sẽ là 0

·        Công thức của Hạnh phúc

H = P / W

Happiness (Hạnh Phúc) = Pleasure (Niềm vui) / Wanting (Ham muốn).

Ví dụ, từ 0 đến 100, ta có một niềm vui (Pleasure) là 30

Nếu như sự ham muốn (W) của ta là 60, thì hạnh phúc (H) của ta là 50%

Nếu như sự ham muốn (W) của ta là 30, thì hạnh phúc (H) của ta là 100%

Và như sự ham muốn (W) của ta là 0, thì hạnh phúc (H) của ta sẽ là vô tận.

 

tìm dấu chân trên cát

 tìm dấu chân trên cát

---

Căn phòng lạnh. Tôi bước xuống nhà mở thêm chút sưởi và pha một tách trà cho ấm. Trăng sáng ngoài cửa sổ. Đêm nay lạnh nên bầu trời thật trong và li ti những vì tinh tú, không một chút mây. 

    Trời cũng đã khuya, tôi đi thu dọn lại mấy quyển sách còn đọc dở dang, đặt lại trên kệ cho yên một ngày, sắp xếp lại những cây viết trên bàn cho gọn.

Thấy ra để làm gì?

1. Đâu là pháp tánh như chân như thật, chỉ thực chứng chứ không thể can thiệp được.

2. Đâu là pháp duyên khởi tương đối, để tuỳ duyên đối trị hay ứng xử cho đúng tốt.

3. Đâu là ảo để buông.

Quay lại là bờ

 Quay lại là bờ

---

Ông David Cooper, một tu sĩ Do Thái giáo, có chia sẻ về những trải nghiệm và khám phá thú vị của ông trong thời gian sống ẩn dật trong một căn nhà gỗ trên rặng núi San Cristobal, ở tiểu bang New Mexico.

Để Thấy Ra Chính Mình

Chánh niệm, tỉnh giác giúp ta thấy ra được những nội kết, những phiền não, xung đột, những lỗi lầm, thiếu sót của mình nhưng không bị vướng kẹt vào đó.

Nó giúp ta nhìn xuyên qua cái tôi, ta mà mình đang bị mắc kẹt đó, cho đó là mình, để thấy một sự thật chân thực hơn, một thực tại rộng lớn hơn. Giúp ta không đóng khung mình lại. Còn nếu không thì mình chỉ lặp lại cái tập quán, luân hồi theo nghiệp củ mà thôi.

Ta không thể nào chuẩn bị trước

 Ta không thể nào chuẩn bị trước

---

Tôi nghĩ có lẽ trong cuộc sống này cũng vậy, chúng ta sẽ không bao giờ có thể thật sự chuẩn bị trước được cho một việc gì. Ta nghĩ mình có thể tập luyện để sẵn sàng đối diện với một mất mát, một hạnh phúc hoặc khổ đau nào đó. 

    Nhưng thật ra ta chỉ có thể tiếp xúc với sự sống khi nó đang xảy ra mà thôi. Bằng một thái độ rộng mở và chấp nhận.

Tôi không còn mơ mộng nữa

Vầng trăng vừa lên sau dãy núi phía đông.  Cụ già và đứa bé rửa những củ khoai.

Trong tranh, có một cụ già và đứa bé rửa những củ khoai nước (taro root) bằng hai cây xào và thùng nước trong một ngày mùa thu, bên cạnh một dòng suối. Trong phút chốc, cả hai chợt dừng lại, để ông lão có  thể ngước nhìn lên ngắm một vầng trăng thu thật đẹp.

Thấy được mũi gai khó thấy

Thấy được mũi gai khó thấy

---

Mỗi sáng Sư thức dậy thật sớm, đánh chuông báo thức mọi người vào lúc bốn giờ sáng. Trong không gian tĩnh mịch của vùng núi, tiếng chuông nhỏ nhưng ngân dài, vang thật sâu trên dãy hành lang im lặng. Bên ngoài cửa sổ trời vẫn còn mịt tối...