Bảy phần tám của vấn đề

Bảy phần tám của vấn đề

---

Một tu sĩ ở thế kỷ thứ sáu, Abba Dorotheus, có chia sẻ như sau: “Bất cứ khi bạn làm một việc gì, cho dù nó có quan trọng hay gấp rút đến đâu, tôi cũng không muốn bạn phải gây gổ hay bức xúc. Bởi bạn biết không, mọi việc ta làm, dầu cho quan trọng đến đâu, cũng chỉ là một-phần-tám của vấn đề mà thôi. Còn có được một thái độ an tĩnh là bảy-phần-tám của vấn đề còn lại, và cho dù việc bạn làm có thất bại đi chăng nữa!

theo hoa rụng về

theo hoa rụng về

---

Có một lần thiền sư Trường Sa đi dạo chơi trong núi trở về trể. Khi Ông về đến thiền viện, vị thủ tọa đứng chờ hỏi, “Thưa Thầy đi đâu về, tăng chúng đang chờ Thầy?” Trường Sa đáp, “Ta đi dạo trong núi chơi.” Vị thủ tọa hỏi, “Đến chỗ nào Thầy mới trở về?”

    Ông đáp, “Những hoa anh đào trong rừng rất đẹp, trong khi bước theo nhìn, chúng dẫn ta đi vào thật sâu trong núi. Và có những hoa bồ công anh, và đóa hoa dại ba lá nở rộ trên cỏ, với những cánh bướm bay vờn bên trên, và khi say mê nhìn ngắm chúng, ta thấy con đường quay trở về nhà.” Thủy tùy phương thảo khứ, Hựu trục lạc hoa hồi.

Chợt tỉnh

chợt tỉnh

---

Mỗi sáng, mở ra những tờ báo hay đọc những trang tin trên mạng, chúng ta thường thấy đầy dẫy những tin tức bất an, những hình ảnh thương tâm trong cuộc sống. Chúng xảy ra hằng ngày. Đôi khi, ta dễ cảm thấy như mất niềm tin vào sự tốt lành của con người.

    Nhưng những khổ đau trong cuộc đời này, chúng bắt nguồn từ đâu bạn hả?  Ông Joseph Goldstein có những chia sẻ như sau về vấn đề này.

Để cho tự nhiên chuyển hóa cái tự nhiên

 để cho tự nhiên chuyển hóa cái tự nhiên

---

Khi tìm hiểu một vấn đề khó khăn, một phiền não nào đó, các nhà phân tâm học thường có khuynh hướng đi tìm một lý do trong quá khứ, xem tại sao bây giờ người ấy lại có những cảm xúc như vậy. Nhưng trong đạo Phật thì quá khứ đã qua rồi, chỉ có những gì đang có mặt trong giây phút hiện tại này mới quan trọng.

    Ta đang cảm thấy như thế nào, trong thân tâm của mình, trong giờ phút này? Đó đang là những gì? Hãy cảm nhận trọn vẹn mà không cần phân tách hay phê phán gì hết. Chúng là những biểu hiện, những phản ứng của ta với một sự sống đang thực sự có mặt. Hãy để cho tất cả được soi chiếu dưới ánh sáng của chánh niệm và tỉnh giác.

Quay lại là bờ

Quay lại là bờ

---

Đứng ở độ cao này, hơn chín ngàn bộ trên mặt biển, ta có thể nhìn thấy được sự vận hành biến đổi của thời tiết cách xa mình hằng trăm dặm.

    Những đám mây đen của một cơn bão rộng hơn cả một thành phố, nặng nề di chuyển ngang qua trên các thung lũng. Với ngàn những chiếc bóng xám xịt quấn quýt vào nhau, cùng pha trộn trong một cái chảo khổng lồ, như một thứ linh đơn huyền bí bào chế bởi một bà phù thủy. Thỉnh thoảng có những tia chớp lóe sáng xé rách bầu trời xám xịt tận phía xa, trong thinh lặng, xa hơn cả khả năng du hành của âm thanh. Và rồi những đám mây đen từ từ kéo đến gần hơn, theo với chúng là những âm vang ì ầm, trong một không gian của những hỗn mang, loạn lạc, náo động, cùng kéo nhau về tụ hội và gào thét trong gió.

Quan sát không phải là tìm kiếm

 Quan sát không phải là tìm kiếm.

---

Khi ta tìm kiếm một vật gì tức là ta đã có một khái niệm về nó là như thế nào rồi, nó ra sao rồi. Ví dụ: chiếc chìa khóa, một người quen, một quyển sách… Nhưng có những điều như là an lạc, hạnh phúc, niết bàn… mà ta tìm kiếm, ta có biết chúng là như thế nào chăng? Nếu như gặp mặt, ta có nhận diện ra được chúng không?

    Bạn biết không, trên con đường tu học ta hãy quan sát để thấy ra sự thật, chứ thật ra mình không cần nên tìm kiếm gì hết.

mây núi nào không bay cạnh núi

mây núi nào không bay cạnh núi

---

Tối nay trên đường về nhà, tôi thấy một vầng trăng tròn sáng thật to mới lên. Người ta cho biết tối nay có một “super moon” mà mỗi năm chỉ xuất hiện một vài lần, khoảng thời gian khi mặt trăng ở gần trái đất nhất. Mùa đông nên trời tối sớm, một vầng trăng vàng to nằm giữa bầu trời ngay trên những cao ốc thành phố.

buông bỏ để bước tới

buông bỏ để bước tới

---

Hakuin là một thiền sư Nhật vào cuối thế kỷ 17 (1685–1768), ông cũng là người có công khôi phục lại dòng thiền Lâm tế tại Nhật. Thiền sư Hakuin là một nhà tu, mà cũng vừa là một nhà thơ và lại là một họa sĩ rất tài. Những bức thư pháp và tranh vẽ của Hakuin, còn được gọi là nét cọ giác ngộ, với những đường nét đơn sơ và rất mới lạ. Chúng đã mang lại nhiều cảm hứng và cũng là một hình thức hướng dẫn tu học của ông cho biết bao thế hệ thiền sinh.

Bước cẩn trọng 

Trong những bức họa của ông, có lẽ tôi thích nhất là bức tranh về ba người mù.

    Thiền sư Hakuin vẽ ba người mù đang cùng nhau dò dẫm bước qua một chiếc cầu khỉ, làm bằng một thân cây ngã vắt ngang trên một vực thẳm. Trong bức tranh ấy, thân cây mỗi lúc lại càng trở nên nhỏ hẹp và người đi phải càng khó khăn và vất vả hơn. 

nguyên vẹn cuộc đời

Nghe trên Spotify

Sáng nay thức dậy, tôi thấy trên đầu mình có mặt trời
Tôi thấy ngập ngừng trên màu lá tiếng chân tôi
Giữa một ngày mưa, tôi chợt thấy những thay đổi gọi mời
Tôi thấy chung quanh tôi một cuộc đời đang mới

quan sát với tâm rộng mở

quan sát với tâm rộng mở

---

Thiền sư  U Tejaniya  thường chia sẻ rằng trong phương pháp thiền của ông, cái biết, cái thấy của ta mới là quan trọng, chứ không phải là chọn lựa vào đối tượng nào. 

    Ngài nói, ta phải biết quan sát với một tâm rộng mở, và trọn vẹn với tất cả những gì đang xảy ra trong thân tâm, chứ không cần nên chú ý vào một đối tượng nào nhất định. Vì thật ra, vấn đề không hề tùy thuộc vào việc ta thấy biết những gì.

Thấy được mũi gai khó thấy

Thấy được mũi gai khó thấy

---

Mỗi sáng Sư thức dậy thật sớm, đánh chuông báo thức mọi người vào lúc bốn giờ sáng. Trong không gian tĩnh mịch của vùng núi, tiếng chuông nhỏ nhưng ngân dài, vang thật sâu trên dãy hành lang im lặng. Bên ngoài cửa sổ trời vẫn còn mịt tối...

tin vui

tin vui

Những tin vui

Báo người ta không chịu in, chịu nói

Nhưng trong báo chúng tôi

Mỗi ngày chúng tôi vẫn thường chuyên môn đưa tin vui

Mỗi buổi sáng tinh sương

Chúng tôi thường ra bản in đặc biệt

Và chúng tôi rất cần bạn đọc

Đọc để mà biết

Những gì đang thực sự xảy ra

Tin vui là bạn còn sống

Và cây xoan ngoài ngõ đã ra hoa.

Cây xoan ấy

Bạn thấy không

Đã can trường đứng vững

Suốt cả một mùa Đông băng giá.

kéo rụng bao nhiêu sao?

kéo rụng bao nhiêu sao?

---

Tôi thích được đứng thật yên ngoài hiên thiền đường để nhìn mây trắng phủ kín núi rừng. Tôi thích được nghe tiếng chuông báo chúng của Sư Chú mỗi sáng, mỗi chiều, thong thả vọng xa trong không gian. Tôi thích được nhìn một cánh chim nhỏ lơ lững đứng yên giữa khung trời chiều mênh mông.

Giới Thiệu Sách Mới “Không Phủi Cũng Rơi"

 Giới Thiệu Sách Mới

Không Phủi Cũng Rơi

khám phá một tuệ giác và an nhiên nội tại

✎﹏﹏﹏﹏﹏﹏

Trong một cuộc sống có quá nhiều biến động bất ngờ, cùng với những biến cố chưa từng có xảy ra, khiến lòng người cảm thấy rất bất an.

    Đôi khi vì mong cầu có được một nơi nương tựa an ổn, mà người ta lại vội vã đi tìm những phương pháp, hoặc một nơi chốn hứa hẹn sẽ mang lại cho ta một sự yên bình nào đó. Nhưng rồi ta cảm thấy thất vọng, vì phương pháp nào cũng có giới hạn của nó, và tất cả rồi cũng sẽ đổi thay, không có gì là vững vàng mãi được.

    Nhưng điều ấy giúp ta quay lại, và khám phá ra một sự thật rất kỳ diệu, là trong mỗi chúng ta đều đang có sẵn một sự sự tĩnh lặng và quân bình rất tự nhiên. Một tuệ giác trong sáng và sự an nhiên rộng mở vốn sẵn có, mà ta không cần phải nỗ lực để tìm cầu hay đạt đến.

    Quyển sách nhỏ này chia sẻ hành trình quay trở về và khám phá ấy, mong được độc giả tiếp nhận như một người bạn thân quen. Bạn có thể mở ra đọc vài dòng, vài đoạn, không cần phải theo một thứ tự nào hết. Như một ngày đi giữa rừng thu, với nhiều chiếc lá đủ màu khác nhau trên con đường nhỏ. Bạn có thể nhặt lên một chiếc lá nào thích hợp với tâm trạng mình. Mỗi tờ lá, tuy màu sắc khác biệt, nhưng cũng đều chứa đựng toàn vẹn một mùa thu của đất trời.

    Bạn hãy chiêm nghiệm lại những gì mình đọc bằng ngay sự sống của chính mình, thay vì dựa vào suy luận hay lý thuyết. Hy vọng mỗi trang trong quyển sách này sẽ mang lại cho bạn một sự nhẹ nhàng, bình yên hay một niềm vui nhỏ nào đó. Xin mời bạn cùng tôi đi với nhau trên hành trình khám phá này, về một tuệ giác và an nhiên vốn sẳn có trong ta.

Phần I – Chỉ là tiếng nước xao. Cởi mở và tiếp nhận.

Chúng ta không thể tiếp xúc với hiện tại bằng một sự tập luyện hay cố gắng nào hết, nhưng bằng một thái độ buông thả tự nhiên, quan sát, và cho phép những gì đang có mặt. Sự có mặt đòi hỏi một sự tiếp nhận rộng mở. Vì những cố gắng nỗ lực tìm cầu của ta có thể vô tình làm giới hạn đi một cái biết chân thật và tự nhiên.

    Chúng ta không thể nào vừa có mặt với hiện tại mà cũng lại vừa có một ý muốn làm cho nó khác đi, vì khi cố gắng thay đổi thực tại, là ta đã không cho phép thực tại được có mặt như nó đang là. Thiền sư Motsugai khuyên ta,

Buông bỏ đi

    những gì ta không có

Quên luôn cả

    những điều ta không biết

Và chỉ như vầy,

    hãy như-là [Phật]

    và cứ chỉ như-là thôi.

Phần II – Thanh thản lòng thiền. Muộn phiền không phủi cũng rơi.

Thật ra, trong mỗi chúng ta đều có những đức tính căn bản của sự bình yên và trong sáng. Vì vậy mà hạnh phúc cũng chỉ là một biểu hiện tự nhiên thôi, nếu như ta biết lắng yên, buông những tìm cầu hạnh phúc theo ý riêng tư của mình. Cũng như bản chất của ánh sáng là toả chiếu, một ánh trăng thì tự nó sẽ toả sáng, thế thôi.

    Và ta sẽ khám phá ra rằng, thật ra mình không cần làm gì hết, muộn phiền tự nó cũng rụng rơi. Cuộc sống này đang là biểu hiện của những trang kinh, cho ta đọc. Hãy buông ra đi, mỉm cười đi, cứ an vui và nhìn xem những đóa hoa vẫn thảnh thơi, tự tại đến đi, và nhàn sinh theo bốn mùa…

Nỗi buồn không phủi cũng rơi

Niềm vui thư thái cười tươi với mình

Đất trời trăm vạn thư kinh

Ngắm xem hoa có nhàn sinh bốn mùa.

          Minh Đức Triều Tâm Ảnh

Phần III – Ý niệm và thực tại. Giới hạn của hình tướng.

Trong cuộc sống, có nhiều ý niệm, thành kiến mà chúng đã được khắc sâu trong thâm tâm ta, sâu đến nỗi ta không còn nghi ngờ gì nữa, và tin chắc đó phải là sự thật. Chúng ta chỉ thấy được một khía cạnh của sự thật, nhưng ta lại nắm chặt vào đó như là một sự thật trọn vẹn.

    Trong cuộc đời có biết bao nhiêu là những bức tường vô hình do chính ta xây lên từ những thành kiến và cố chấp của mình? Biết bao lần, vì thiếu sự trong sáng mà chúng ta bị nhốt lại trong những bức tường của ý niệm, của hờn giận, lo âu, sợ hãi trong ta… kẹt cứng mà mình không thể thoát ra được.

    Nhưng những bức tường này sẽ tự nó xụp đổ, nếu như ta biết trở về và thấy ra sự thực. Thật ra, ta cũng không cần phải phá vỡ hay tiêu diệt gì hết, chỉ cần thấy biết nó như thật thôi. Cũng như khi ta nhìn ra đó chỉ là sợi dây thừng, thì hình ảnh một con rắn ảo kia cũng tự nhiên biến mất. Ánh sáng của thực tại sẽ chiếu tan bóng tối của ý niệm.

Phần IV – Không phải tất cả đều là ảo. Uống ngụm mặt trời.

Ngài Achan Chah có chia sẻ là ông bao giờ cũng nhìn những đồ vật ông sử dụng và ưa thích, như là chúng đã bị vỡ hoặc mất đi rồi vậy. Thật ra, tất cả những gì có mặt trong cuộc sống này, chúng đang hiện hữu, chúng có “thực” nhưng chỉ là không hoàn toàn “thực” như ta nghĩ tưởng.

    Nguyên nhân của khổ đau có thể là do một sự hiểu lầm, không thực, nhưng nỗi khổ đau đó nơi ta là có thực, khi tim ta đập mạnh, thân ta mỏi mệt. Phần lớn những đau khổ của ta là do một nhận thức sai lầm về thế giới và về chính mình.

    Những gì còn bị điều kiện (conditioned), thì bản chất của chúng sẽ là ảo, nhưng nếu biết quan sát, chúng sẽ giúp mở ra một cánh cửa dẫn ta đến những gì không còn bị điều kiện (unconditioned). Đó là một thực tại nằm ngoài những khái niệm của mình. Nó biểu hiện ra bằng niềm vui, tình thương, lòng bi mẫn và sự quân bình.

Phần V – Có thể bao dung được. Buông ra không cần một nỗ lực.

Cuộc sống bao giờ cũng biến đổi và có nhiều những bất ngờ, ta hãy tiếp xử bằng một thái độ rộng mở. Đừng bao giờ khó khăn với mình quá. Hãy giữ cho lòng mình được rộng mở và mềm dịu. Sự mềm dịu là thái độ của một tâm bao dung, biết chấp nhận và thứ tha. Một cái thấy rộng mở với sự kham nhẫn, giúp ta tiếp tục vững chãi bước tới, nó giúp ta có thể xử lý được những khó khăn và bất ngờ của cuộc sống.

    Sự bao dung là khả năng biết cảm thông với những khổ đau có mặt, giúp ta bước đi giữa cuộc đời như một dòng suối mát, tiếp nhận những gì xảy ra mà không đóng kín trái tim mình lại, vẫn giữ được nụ cười, và tha thứ cho mọi khổ đau.

    Phiền não cũng chỉ là một biểu hiện tự nhiên theo điều kiện. Và tuệ giác, bao dung cũng là những năng lượng thiện lành hiện hữu rất tự nhiên. Hãy để cho cái tự nhiên chuyển hóa cái tự nhiên.

Phần VI – Bài tập trải nghiệm

Giới thiệu những bài tập trải nghiệm, những bài thiền tập có hướng dẫn, guided meditation. Đây là sự nhắc nhở giúp chúng ta làm quen và thường xuyên trở lại với thân tâm và buông thư. Với bất cứ những gì khởi lên nơi thân tâm, ta để cho tất cả được như chúng đang là. Nuôi dưỡng một thái độ buông xả, không can thiệp.

— Minh Tánh Nguyễn Duy Nhiên

Tốc độ của hạnh phúc

Tốc độ của hạnh phúc

---

Trong thời đại ngày nay, dường như một giờ của chúng ta mỗi lúc lại đầy kín thêm hơn. Chúng ta rất bận rộn. Bận rộn sống, bận rộn đi làm, bận rộn vui chơi, và ngay cả trong sự nghỉ ngơi của mình… Tốc độ của đời sống mỗi lúc một tăng nhanh, mà chừng như thời gian không còn theo kịp nữa.

    Nhưng sự bận rộn và tốc độ có thật sự cần thiết và mang lại hiệu quả tốt, một cuộc sống hạnh phúc, như ta nghĩ chăng? Xin chia sẻ với bạn một nhận xét của ông Carl Honoré về hạnh phúc và tốc độ của cuộc sống. 

Nhờ ở sự bất toàn

Nhờ ở sự bất toàn

---

Kinh Tạp A Hàm, Samyuktagama, có nói về bốn loại ngựa: loại ngựa xuất sắc, loại ngựa giỏi, loại ngựa trung bình và loại ngựa dở.

    Loại ngựa thứ nhất có thể chạy nhanh hay chậm, sang trái hay phải, tùy theo ý muốn của người chủ, trước khi nó thấy bóng dáng của ngọn roi. Loại ngựa thứ hai cũng chạy giỏi như loại ngựa thứ nhất, nhưng trước khi ngọn roi chạm vào da của nó.  Loại thứ ba chỉ vâng lời khi cảm thấy cái đau của ngọn roi trên thân.  Còn loại thứ tư chỉ nhúc nhích khi cái đau đã thấm vào đến xương tủy.  Bạn có thể tưởng tượng được sự học hỏi của loại ngựa thứ tư ấy là gian truân đến chừng nào!

làm sao đo được đời mình?

làm sao đo được đời mình?

---

Tối hôm nọ tôi có đến trường nghe đứa con gái mình trình diễn hát chung với các bạn trong lớp. Khánh Như bây giờ đã lớn, vài năm nữa là đã lên đại học rồi! Tưởng chừng như mới hôm qua thôi, mỗi ngày vẫn còn đưa nó đến lớp mẫu giáo. Đêm nay là lần trình diễn cuối năm của lớp nên cũng có khá đông phụ huynh đến tham dự.

Thương yêu: rúng động nhưng không mềm yếu

Thương yêu: rúng động nhưng không mềm yếu

---

Nhiều năm trước đây, khi tôi sống ở Ấn độ và thực hành thiền tập tại Bồ đề Ðạo tràng, tôi có đi với một người bạn sang Calcutta ở vài hôm. Ðến giờ trở về, chúng tôi mới hay là mình sắp trễ giờ xe lửa. Chỉ có một cách duy nhất để ra ga kịp giờ là tìm một chiếc xe kéo. 

    Xe kéo là một loại xe rất thông dụng ở Ấn độ. Tại những thành phố khác, xe kéo thường được kéo bằng xe đạp hoặc xe gắn máy, nhưng ở Calcutta xe được kéo bằng người chạy bộ. Mặc dù chúng tôi không thích ngồi trên xe để cho một người khác kéo, nhưng vì trễ giờ nên chúng tôi không còn có sự chọn lựa nào khác hơn.

Tôi thường lo âu

Tôi thường lo âu.

Tôi đã thường lo âu rất nhiều.

Không biết khu vườn còn biết xanh cỏ hoa không,

những con sông có vẫn nhớ chảy xuôi dòng,

Và trái đất sẽ tiếp tục xoay như là nó được dạy.

Bằng không thì, tôi biết sẽ chỉnh sửa lại sao đây?

Còn Tôi thì đúng, hay là mình sai quấy?

Có được thứ tha, hay sẽ được làm lại tốt hơn đây?

Tôi có ca hát được chăng,

Mặc dù con chim sẻ nhỏ bé kia hót vang thật dễ dàng,

mà tôi, thì thú thật, là hoàn toàn vô vọng!

Đôi mắt tôi đang mờ dần, hay chỉ là ảo tưởng suông?

Tôi có sẽ bị bệnh thấp khớp xương,

bị đơ cứng thân người
hay dần dà trí nhớ cũng mất đi luôn?

Nhưng rồi, tôi thấy những âu lo

cũng chẳng được tích sự gì

Buông thả hết đi.

Mang cái thân già của mình

bước ra ngoài, vào bình minh mới

và hãy hát ca chơi...

"I Worried" Mary Oliver

Minh Tánh Nguyễn Duy Nhiên phỏng dịch

dội trong sương mù

dội trong sương mù

---

Có những ngày sau một cơn mưa, trên bậc thềm ngoài hiên nhà có những chiếc lá phong đẵm ướt, nằm dán trên mặt đá xám như những chiếc lá hoá thạch màu sắc. 

    Tôi thường ra sân khi trời vẫn còn tờ mờ sớm, lắng nghe sự thinh lặng và trong mát của một buổi sáng mờ sương. Rừng cây cạnh nhà từ từ sang mùa, lúc nào không hay. Mùa thu đi ngang qua, thật im lặng, theo nhịp quay của đất trời không cần ngày tháng. Và mùa đông đến rất bất chợt, bắt đầu bằng một ngày tuyết. Một buổi sáng thức dậy nhìn ra ngoài cửa sổ, thấy đất trời màu trắng tinh.