Wednesday, November 6, 2024

chưa bao giờ mất đi

chưa bao giờ mất đi

Có một lần thi hào Dante đứng gần cây cầu Ponte Vecchio, bắt ngang qua con sông Arno ở thành phố Florence, nước Ý. Thời gian là vào khoảng trước năm 1300. 
    Ông nhìn thấy cô Beatrice đang đứng trên cầu. Beatrice mặc một chiếc áo màu xanh nhạt. Khi ấy Dante tuổi còn rất nhỏ và cô Beatrice lại còn nhỏ hơn nữa. Thế nhưng Dante đã cảm thấy cô Beatrice như một vị thiên thần, và hình ảnh ấy như đã chứa đựng trọn vẹn hết cả một vũ trụ vô tận đối với ông.
Nhưng Dante không hề tỏ lộ tình cảm của mình với Beatrice, và ông cũng ít khi gặp mặt cô. Sau đó một thời gian, có một trận đại dịch lan qua thành phố và Beatrice đã qua đời sau một cơn bệnh. Dante rất đau buồn và cảm thấy như thế giới của mình hoàn toàn bị sụp đổ. 
Cô Beatrice đã là một sự kết nối giữa linh hồn ông với lại một thế giới hạnh phúc vĩnh cửu. Và từ nỗi khổ đau to tát ấy, Dante đã sáng tác thành một thi phẩm vĩ đại để lại cho nền văn học Tây phương có tựa là the Divinde Comedy.
Cùng một ước muốn giữ gìn cái hay đẹp.
Sáu trăm năm chục năm sau, trong Thế Chiến Thứ II, quân đội Hoa kỳ tấn công đánh đuổi quân đội Đức Quốc Xả dọc theo bán đảo xứ Ý. Một trận chiến rất khốc liệt. Trên đường rút lui, quân đội Đức cho nổ tung và phá hủy hết tất cả những phương tiện nào có thể giúp cho sự tiến quân của quân đội Hoa kỳ. Trong đó có cả những cây cầu bắt ngang qua dòng sông Arno.
Nhưng không một ai muốn phá hủy cây cầu Ponte Vecchio, nơi mà Beatrice đã từng đứng và mang lại cảm hứng cho tác phẩm bất hủ của Dante.
Và vị chỉ huy của quân đội Đức đã liên lạc bằng máy truyền tin với quân đội Hoa Kỳ, với ngôn ngữ đơn sơ, nói rằng họ sẽ không cho nổ tung chiếc cầu Ponte Vecchio, nếu như quân đội Mỹ hứa sẽ không sử dụng nó. Và cả hai bên đều đã giữ lời hứa. Cây cầu đã không bị phá hủy, và đã không có một người lính Mỹ hay một loại quân cụ nào băng ngang qua chiếc cầu ấy trong trận đánh khốc liệt cuối cùng đó.
Trong thời đại ngày nay, khi chúng ta đã mất quá nhiều niềm tin, khi những tranh chấp, khác biệt và sự chia rẽ đã khiến chúng ta sẵn sàng hơn thua, làm bất cứ điều gì để tranh thắng nhau. Hành xử bất chấp hậu quả. Câu truyện này mang lại cho ta một bằng chứng cụ thể về cái hay đẹp, sự tốt lành của con người. Cây cầu ấy đã được hai phía để yên không chạm đến, trong một trận chiến hết sức tàn khốc vào thời cận đại, bởi vì Beatrice đã có lần đứng ở nơi ấy. 
Giữa những ngày mưa dài và đen tối, bản chất của bầu trời vẫn mãi là trong sáng và ấm áp.
Chúng ta ai cũng muốn hạnh phúc.
Chúng ta ai cũng biết trân quý những gì là chân thật, cao thượng, và ưa thích những điều hay đẹp.
Tôi nhớ hình như Trang Tử có nói rằng, "Nếu như ta đi tìm những điểm giống nhau, thì trăng và sao tuy cách nhau ngàn vạn dặm mà vẫn rất gần, còn như ta muốn tìm kiếm sự khác biệt thì gan và mật tuy nằm cạnh mà vẫn cách xa nhau hơn trời với đất."
Chúng ta dù có khác biệt nhau cách mấy vẫn có cùng chung một ước mơ là được hạnh phúc, được tiếp xúc với một cái gì cao đẹp, và chính ước mơ ấy đã nối liền tất cả chúng ta lại với nhau.
Khi ta nhìn sâu sắc vào ngay giữa những tình cảnh khổ đau, hoặc bạo động nhất trên cuộc đời, ta cũng sẽ tìm thấy được một điều này: là bất cứ ai cũng muốn được hạnh phúc, được tiếp xúc với một cái gì rộng lớn và cao thượng.
Chúng ta ai cũng thích ngắm nhìn một sáng bình minh hồng trên núi cao, một áng mây đỏ tím màu hoàng hôn nơi cuối chân trời biển xa, một vầng trăng sáng trong khu vườn nhỏ, một giọt sương trên ngọn cỏ mỏng manh, một nụ cười bình yên, được nghe một bài nhạc hay, đọc một câu truyện nâng cao tâm hồn…  Ta ưa thích những gì hay đẹp và trong sáng tự nhiên.
Những thiện lành chưa bao giờ mất đi
Tôi không biết sự kiện về chiếc cầu Vecchio có thật không, nhưng tôi nghĩ chúng ta thích tin vào câu truyện đó. Chúng ta tin vì tự trong bản chất của mình đã có sẵn những điều hay đẹp ấy.
Cho dù giữa một cuộc sống đầy những biến động, sợ hãi, tranh dành, những điều hay đẹp ấy có thể bị lu mờ vì một cái thấy sai lầm, hoặc bị cái bản ngã nhỏ hẹp làm méo mó đi, nhưng nó vẫn chưa từng bị hao mất đi bao giờ. 
Bạn biết vì sao không? Vì tự bản chất của nó bao giờ cũng vẫn là trong sáng. Đức Phật dạy, "Này các thầy, tâm của ta là sáng chói, nhưng bị ô nhiễm bởi các ô nhiễm từ ngoài vào. Khi nào ta làm sạch được những ô nhiễm đó thì tâm ta sẽ tự nhiên trở lại sáng chói như xưa (Tăng Chi Bộ, I 5.)".
Mà thật ra tôi nghĩ muốn "làm sạch đi những ô nhiễm" ấy, chúng ta đâu cần phải thu đạt gì thêm nữa phải không bạn? Dầu cho đó có là sự tĩnh lặng, hạnh phúc hay bình an. Nếu như ta biết nhìn thấy ra được những ô nhiễm ấy để buông bỏ thôi, và tâm ta sẽ được tự nhiên trở lại sáng chói như xưa. 
    Điều quan trọng là phải thành thật với chính mình, thái độ ấy sẽ giúp cho cái thấy của ta được rõ ràng và trong sáng thêm hơn.
Năng lượng chuyển hoá của tình thương.
Đức Phật dạy, những năng lượng của phiền não có thể tạm thời chế ngự những năng lực thiện lành, như là từ bi và trí tuệ, nhưng sẽ không bao giờ tiêu diệt được chúng. 
    Những năng lực bất thiện không bao giờ có thể bứng nhổ được những gì thiện lành trong ta, nhưng ngược lại, những năng lực thiện sẽ có khả năng nhổ được tận gốc rễ những năng lực bất thiện. Và tình thương có thể chuyển hóa được những sợ hãi, hờn giận hoặc phiền não, vì nó là một năng lực to lớn hơn.
Tâm từ là một nguồn năng lượng có khả năng chữa lành hết những thương tích trong ta và trong cuộc đời. Với một tình thương rộng lớn cuộc sống này sẽ trở nên nguyên vẹn hơn, nó giúp ta phá vỡ được những ý niệm sai lầm đã tạo nên sự ngăn chia mình với kẻ khác.
Giữa những xung đột, tranh chấp và hơn thua, hãy nhớ tình thương chân thật muôn đời vẫn hiện hữu. Tôi nghĩ đôi khi trong những hoàn cảnh khó khăn, tuyệt vọng và khổ đau của cuộc đời, mà nó lại càng làm hiển lộ rõ hơn thêm được những sự thiện lành trong chúng ta. Mà cái gì trong sáng và thiện lành thì sẽ mãi lan xa. Nó chưa bao giờ mất đi.
    Cầu mong cho ánh sáng của tình thương và sự tỉnh giác sẽ luôn chiếu sáng mãi trong cuộc đời này, và giữa một đêm đông dài hay mưa lạnh ta vẫn biết ngày mai sẽ là trời nắng ấm.
Minh Tánh Nguyễn Duy Nhiên
free hit counter

Saturday, November 2, 2024

Trong ta có sự bình an và đẹp lòng

 Trong ta có sự bình an và đẹp lòng


Cây Hồng Táo

Trong kinh có kể câu chuyện về một hạnh phúc đơn giản mà ai trong chúng ta cũng đều có sẵn. Trên con đường tìm đạo, Phật đã trải qua những thời gian tu theo con đường khổ hạnh. Ngài nhịn ăn, nhịn uống, không ngủ, thân Ngài chỉ còn da bọc xương. Khi đó, Phật tự hỏi: “Nếu những bậc tu sĩ khác cũng tu tập khổ hạnh, liệu họ cũng chỉ đạt đến mức này. Tại sao mình vẫn chưa có được giác ngộ, hay cảm nhận được một sự giải thoát nào?”.

    Lúc bấy giờ, Phật bỗng nhớ lại khi còn nhỏ, một lần được theo Vua cha ra ngoài thành, đến một vùng quê thanh bình. Trong khi Vua cha bận rộn với công việc, Ngài đến dưới gốc cây hồng táo và ngồi yên lặng. Đột nhiên, tâm Ngài trở nên bình yên và cảm nhận một niềm hạnh phúc tự nhiên trong lòng, rất sâu sắc.

Sunday, October 27, 2024

ba mũi tên

 mũi tên thứ ba


Đức Phật có một bài kinh ví dụ về hai mũi tên.

Cuộc sống sẽ có những khó khăn, không ai có thể tránh khỏi được những đau đớn, mất mát, những cảm thọ khó chịu, xảy đến cho mình. Đức Phật ví dụ những khổ đau này như là một mũi tên đâm vào thân ta. Nhưng đó chỉ là một cái đau nơi thân (pain).

Saturday, October 19, 2024

Tự gìn giữ cho mình

 Tự gìn giữ cho mình


Trong Kinh Tương Ưng Bộ có kể câu truyện về hai thầy trò một nhà kia làm nghề hát xiệc. Người thầy là một người đàn ông góa vợ và người học trò là một cô gái nhỏ tên là Kathullika. Hai thầy trò đi đây đó trình diễn để kiếm ăn.

    Màn trình diễn của họ là ông thầy đặt một thanh tre cao trên đỉnh đầu mình, trong khi bé gái leo dần lên đầu cây rồi dừng lại trên đó, để người thầy tiếp tục di chuyển trên mặt đất. Cả hai thầy trò đều phải vận dụng sự tập trung tâm ý đến một mức độ khá cao, để giữ thăng bằng và để ngăn chặn tai nạn có thể xảy ra.

Sunday, October 6, 2024

An yên không chỉ là sự thư giãn

 An yên không chỉ là sự thư giãn


Thiếu yếu tố chuyển hóa toàn vẹn

Thời nay, nhiều người đề cập đến những ảnh hưởng tốt đẹp của thiền tập trong nhiều khía cạnh cuộc sống. Có nhiều nghiên cứu đã chứng minh những thành tựu tích cực của thiền tập đối với sức khỏe. Thiền tập đã được áp dụng như một kỹ thuật giải tỏa căng thẳng, điều trị nhiều vấn đề sức khỏe như lo lắng, tăng huyết áp và mất ngủ…

    Tuy nhiên, thực chất đó cũng chỉ là những kết quả, ảnh hưởng bên ngoài của thiền tập, được xác định dựa trên những dữ kiện biểu hiện nơi cơ thể và sử dụng các công cụ y học để ghi nhận, như là nhịp tim chậm, mức tiêu thụ oxy thấp và huyết áp giảm.

Tuesday, October 1, 2024

Vị thiền sư và chiếc chụp đèn

 Vị thiền sư và chiếc chụp đèn


Ông Joseph Goldstein kể, có lần trong một khóa tu ở Trung tâm Insight Meditation Society, ông đi kinh hành bên ngoài tòa nhà chính. Trong khi đi, ông liếc nhìn lên cửa sổ tầng trên và thấy vị Thầy của mình đang đứng đó quan sát ông. Khi thấy Thầy mình đứng nhìn, ông thẳng người lên và bắt đầu đi thật chậm, cố gắng tỏ ra mình có chánh niệm trong mỗi bước chân, vì biết rằng vị Thầy đang quan sát.

    Hình ảnh của vị Thầy đang đứng nhìn đã kích động siêu ngã (Freud's superego) của ông Joseph, ông cảm thấy khá lúng túng và ý thức về những hành động của mình. Ông cố tình bước đi thật chậm, tới lui trong khoảng nửa giờ, cố gắng hết sức để tỏ ra là mình đang rất có chánh niệm.

Friday, September 27, 2024

Giới Thiệu Sách Mới: Nước Bùn Vẫn Trong

 Giới Thiệu Sách: Nước Bùn Vẫn Trong




Quyển sách này được ghi lại từ một buổi chia sẻ gồm có bốn bài nói chuyện. Quyển sách được chia ra làm bốn phần như sau:

Saturday, September 14, 2024

đâu chỉ của mình trăng thôi

đâu chỉ của mình trăng thôi


Có những khổ đau trong cuộc sống bởi do ta tự đặt ra những khuôn mẫu cứng nhắc, rồi đóng khung và nhốt kín hạnh phúc của mình. Và ta loay hoay trong khổ đau để mong tìm một giải pháp. Mà nếu như tự mình nhốt mình lại, thì cũng chỉ tự mình mới có thể cho phép mình thoát ra được thôi.

Tháo gở bằng cái thấy như thực

Để thoát khỏi ràng buộc, chúng ta phải nhận diện và hiểu rõ những gì đang trói buộc mình. Nhiều khi, những ràng buộc này không phải do hoàn cảnh bên ngoài, mà do sự cố chấp hoặc phản ứng của chính chúng ta với những gì đang xảy ra. Tuy nhiên, chính nhờ những khó khăn ấy, chúng ta có thể nhận diện khổ đau ngay từ gốc rễ của nó.

    Thiền sư Lâm Tế viết, "Chúng ta không thể nào giải quyết được những vấn đề của quá khứ, trừ khi qua sự liên hệ với hoàn cảnh hiện tại. Lúc cần thay đồ thì ta mặc áo vào, đến khi cần lên đường thì ta bước ra đi. Có vậy thôi!"  Ta chỉ có thể giải quyết được những vấn đề của quá khứ, hoặc chăm sóc cho các dự án ở tương lai, qua sự ứng xử của mình trong khoảnh khắc hiện tại.

Tuesday, September 10, 2024

ngồi giữa trời thu, ta nhớ thu

 ngồi giữa trời thu, ta nhớ thu


Ngày nay chúng ta thường nghe nói nhiều về vấn đề sống trong hiện tại, có mặt trong bây giờ và ở đây. Nhưng bạn nghĩ thế nào là sống trong hiện tại? Nhà thơ Basho viết,

      Ở Kyoto

      Nghe tiếng chim cuốc gọi

      Tôi nhớ Kyoto

    Bạn có thấy vô lý không! Nhà thơ Basho đang ngồi giữa Kyoto nghe một tiếng kêu của loài chim bản xứ, ông lại chợt thấy nhớ Kyoto? Nhưng đó lại là một điều rất thật.