người nhân hậu
Có lần, trường Princeton Theological Seminary tại New Jersey thực hiện một cuộc thử nghiệm. Họ muốn tìm hiểu vì sao trong cuộc sống, dù có nhiều cơ hội để giúp đỡ người khác, nhưng đôi khi ta hành động, và đôi khi lại làm ngơ.
Các giáo sư chọn một nhóm gồm 40 sinh viên trong lớp thần học, và yêu cầu mỗi người chuẩn bị một bài thuyết trình về một dụ ngôn trong Kinh Thánh. Một nửa trong số đó được giao đề tài “Dụ ngôn người nhân hậu” (The Parable of the Good Samaritan).
Dụ ngôn người nhân hậu kể lại câu chuyện một người bị
nạn nằm bên vệ đường. Nhiều người trong làng, vốn được xem là tốt và đạo đức,
đi ngang qua. Họ đều nhìn thấy anh ta, nhưng tìm cách lẩn tránh, không ai dừng
lại giúp đỡ. Cuối cùng, một người xa lạ đã dừng lại để chăm sóc và cứu giúp
anh — người ấy được gọi là “người nhân hậu.”
Sau khi trả lời một số câu hỏi, mỗi sinh viên được yêu cầu nhanh chóng sang
lớp học bên kia đường để thuyết trình đề tài của mình trước các giám khảo đang
chờ. Trên đường đi, họ gặp một người đang đứng gục bên vệ đường, rên rỉ và lộ
vẻ đau đớn. Bạn nghĩ, trong số những sinh viên ấy, có ai dừng lại giúp người
đó không? Và liệu những sinh viên đang sắp sửa thuyết trình về “Dụ ngôn người
nhân hậu” có hành xử khác với những người còn lại?
Kết quả của cuộc thử nghiệm cho thấy: không một ai dừng lại để giúp đỡ cả! Vì họ đang bận rộn và vội vã với việc của mình, nên dù trong đầu đang suy nghĩ về đề tài “người nhân hậu”, họ cũng không hành xử khác biệt gì so với những người còn lại.
Ta có thật sự có mặt không.
Sau cuộc thử nghiệm này, các nhà nghiên cứu nhận ra rằng: nếu ta quá bận rộn
và vội vã với một việc gì đó — dù là việc tốt — thì ta sẽ không còn đủ sự chú
ý để quan tâm đến người khác. Khi tâm ta bị chìm đắm vào một vấn đề hay một
công việc sắp phải hoàn thành, dù mang danh là tốt lành hay nhân hậu, ta vẫn
có thể không thấy được thực tại đang có mặt ngay trước mắt mình.
Tôi thấy ngày nay, trên con đường tu học, chúng ta thường mang tâm muốn giúp đời. Nhưng nhiều khi, vì quá chú tâm vào những việc lớn lao, ta có thể vô tình không thấy được những ham muốn, giận hờn, hay nhỏ nhen vẫn đang âm thầm hiện diện trong chính mình.
Chúng ta không cần phải đợi đến khi trở thành một bậc thánh thiện, hay hoàn
tất một việc làm vĩ đại nào đó, mới có thể sống nhân hậu. Thật ra, điều ấy rất
đơn giản — chỉ cần mình có mặt trọn vẹn, lắng nghe và cảm nhận được nỗi khổ
của người khác, ngay trong giây phút này.
Khi ta không còn bị cuốn theo những ý tưởng cao đẹp hay những kế hoạch lớn
lao, thì một cử chỉ nhỏ, một ánh mắt nhìn, hay chỉ một khoảnh khắc dừng lại…
cũng có thể là một hành động đầy tình người.
Vì đôi khi, điều quan trọng không nằm ở việc ta đang nghĩ gì, mà ở
chỗ: ta đang thấy gì, và ta có thật sự có mặt không.
🍂— Minh Tánh Nguyễn Duy Nhiên
