Thực tại nào của ta?
Mấy năm trước đây, tôi và Joseph Goldstein có đi sang Calcutta để thăm một trong những vị thầy của chúng tôi là bà Dipa Ma. Bà ta lúc ấy cũng đã lớn tuổi lắm rồi, nên chúng tôi cũng muốn sang thăm bà càng sớm càng tốt. Thời gian thuận tiện cho chúng tôi ghé sang là giữa những khóa tu. Và điều ấy có nghĩa là chúng tôi sẽ đến Ấn độ ngay vào mùa mưa.
Như bạn biết, mùa mưa ở Ấn độ rất là kinh khiếp. Ngày đầu tiên đến nơi, chúng tôi ghé thẳng đến nhà bà Dipa Ma và ở lại đó một hôm. Bên ngoài trời mưa tầm tã. Nhưng nỗi vui mừng được gặp lại bà Dipa Ma khiến tôi không chú ý gì đến cơn mưa như thác đổ bên ngoài.
Chiều mưa Calcutta và buổi hoà nhạc ở Sydney
Buổi chiều, khi từ giã bà để đi về, chúng tôi mới khám phá ra cảnh tượng của đường phố Calcutta sau một trận mưa lớn như thế nào. Ống cống bị ngập, nước dơ tràn ra và trôi đầy đường phố. Rác rến theo nước mưa dâng cao ít nhất cũng gần cả thước, ngập lề đường trước mặt nhà. Chúng tôi đứng trên bậc thềm, nhìn cảnh tượng lạ kỳ trước mặt.
Không có một chiếc xe hơi hay xe kéo nào có thể di chuyển được trong cơn lũ lụt này. Chúng tôi chỉ có mỗi cách là đi bộ trở về khách sạn của mình. Anh Joseph, cao hơn tôi nhiều, nói, "Cái này chắc là thú vị lắm!" Tôi nghĩ thầm, "Phải rồi, cao như anh thì nó sẽ 'thú vị' lắm, còn thấp như tôi thì chẳng có gì là hay ho hết!"
Chúng tôi đành phải bước xuống dòng nước lũ. Lội bì bõm trong nước mà tôi cảm thấy kinh hoàng: mùi hôi thối của nước cống, không biết nước sâu bao nhiêu, không biết chân tôi đang chạm vào những vật gì, và trời lại tối lù mù.
Ở Calcutta, mỗi khi trời mưa ngập, những con chuột trong ống cống chạy ra khắp nơi trên đường phố. Chúng không biết sợ gì ai, cứ lủi nhào vào chân tôi bất kể. Tất cả sáu giác quan của tôi bị những kinh nghiệm ghê sợ này ngập tràn và áp đảo dữ dội.
Vài ngày sau đó, chúng tôi đến Úc hướng dẫn một khoá
tu. Một người bạn có mua cho chúng tôi vé xem nhạc hoà tấu ở Sydney Opera House, một nhà hát lớn và sang trọng, kiến trúc vĩ đại, xây ngay trên bờ vịnh.
Trước buổi trình diễn, chị ta đưa chúng tôi lên một nhà hàng rất lịch sự, nằm
trên cao. Nó xoay vòng chầm chậm trong khi chúng tôi ngồi ăn, từ đó ta có thể
nhìn thấy hết được mọi góc cạnh của thành phố Sydney. Sydney là một thành phố
rất đẹp.
Chúng tôi ngồi nhìn quang cảnh tuyệt vời từ trên cao,
thưởng thức những món thơm ngon, những dĩa ăn được trình bày rất cẩn thận và
đặc biệt. Trong buổi hòa nhạc mọi người ai cũng sạch sẽ, thơm tho, quần áo
chưng diện thật đẹp. Ngồi nghe ban nhạc trình tấu những hợp khúc tuyệt vời của
Dvorac và Brahms, thưởng thức những cảm giác dễ chịu qua sáu giác quan của
mình, tôi chợt nhớ đến Calcutta chỉ mới mấy ngày trước đây. Thực tại ấy bây giờ đã ở đâu?
Những thực tại tương phản.
Và lần tôi và chị bạn ấy lại có dịp ngồi ăn chung với nhau, sáu tháng sau, là ở Miến điện, khi chúng tôi tham dự một khóa thiền trong một tu viện.
Chúng tôi ngồi chung một bàn ăn trong suốt khóa tu. Thực phẩm trong khóa tu đa số được cúng dường bởi dân làng địa phương. Người Miến điện rất rộng lượng. Nhưng vì đa số rất nghèo, nên những thực phẩm cúng dường, tuy là những thứ quý nhất của họ, cũng rất là tội nghiệp.
Ðồ ăn của họ nấu lại thường cho rất nhiều dầu mỡ. Và đó là những gì chúng tôi được cúng dường trong ngày hôm ấy. Món ăn chánh là một loại rau đắng nổi lềnh bềnh trong nước dầu cao khoảng bốn hay năm phân. Khi bạn bỏ vào miệng nhai, nó quấn thành một cục như bột cây trong miệng bạn. Buổi ăn ấy lại là nguồn nuôi dưỡng chánh của chúng tôi trong ngày, và dường như tôi không thể nào nuốt trôi được.
Khi chị bạn chuyền cho tôi dĩa xào đầy dầu mỡ ấy, xem
tôi có cần thêm không, tôi chợt nhớ lại lần cuối chúng tôi ăn chung với nhau ở
căn nhà hàng thật sang tại Sydney. Tôi nhớ đến những người bồi bàn nhã nhặn,
những dĩa đồ ăn đầy mỹ vị, và khung cảnh toàn diện của thành phố Sydney nhìn
từ trên cao. Thực tại ấy bây giờ đã ở đâu?
Trọn vẹn với một tâm rộng mở.
Chỉ trong vòng có sáu tháng thôi, mà cũng có thể là trong một ngày hoặc một giờ, tôi lại kinh nghiệm được nhiều thái cực của khổ đau và hạnh phúc đến chừng vậy.
Tôi nghĩ, điều quan trọng là làm sao để con tim chúng ta - của tôi và bạn - có thể tiếp nhận được những sự tương phản bất tận này của cuộc đời, nhưng vẫn không bị tổn thương, hoặc cảm thấy mình không thể nào chịu nỗi. Trước những cơn lốc của đổi thay, con tim ta có thể trở nên mỏng manh hoặc đôi khi là chai đá. Nó cũng có thể trở nên khô héo. Bạn có bao giờ trải nghiệm được điều này không?
Làm sao ta có thể sống với những sự biến đổi, thăng trầm, đầy tương phản ấy? Làm sao ta có thể tiếp nhận chúng với cùng một thái độ hài hòa và rộng mở như nhau? Ta có thể nào giữ được sự tự tại của mình trước những thay đổi không? Ta có thể nào cảm thấy hạnh phúc, giữa những sinh diệt vẫn tiếp tục đến và đi trong đời mình không?
Theo tôi nghĩ, tu tập có nghĩa là ta trải nghiệm trọn vẹn tất cả với một tâm rộng mở, để cảm nhận được thế nào là thật sự biết buông xả.
Sharon Salzberg
— Duy Nhiên dịch
No comments:
Post a Comment