Friday, July 21, 2023

dội trong sương mù

dội trong sương mù

Có những ngày sau một cơn mưa, trên bậc thềm ngoài hiên nhà có những chiếc lá phong đẵm ướt, nằm dán trên mặt đá xám như những chiếc lá hoá thạch màu sắc. 
    Tôi thường ra sân khi trời vẫn còn tờ mờ sớm, lắng nghe sự thinh lặng và trong mát của một buổi sáng mờ sương. Rừng cây cạnh nhà từ từ sang mùa, lúc nào không hay. Mùa thu đi ngang qua, thật im lặng, theo nhịp quay của đất trời không cần ngày tháng. Và mùa đông đến rất bất chợt, bắt đầu bằng một ngày tuyết. Một buổi sáng thức dậy nhìn ra ngoài cửa sổ, thấy đất trời màu trắng tinh.
    Tôi thấy một sự thinh lặng trong một khu vườn thiền, zen garden, ngay gọn không tì vết. Tôi thấy sự thinh lặng nơi một kệ sách với những quyển sách thẳng hàng. Một ánh trăng qua cửa sổ nằm bên trang kinh trên bàn viết. Nhưng tôi nghĩ, thinh lặng không có nghĩa là bất động. 
    Bước vào thiền đường, tôi khám phá ra rằng, chúng ta có thể tạo nên sự thinh lặng trong những lời kinh tụng, trong tiếng chuông ngân, bằng những dãy toạ cụ sắp ngay hàng, trong những ngọn nến lung linh ở buổi sáng lờ mờ tối, bằng mỗi bước chân của mình. Chúng tạo nên một khoảng không gian ôm ấp và gìn giữ sự thinh lặng.
    Tôi nghĩ thinh lặng không phải là một sự lặng câm, nó không phải là một sự vắng mặt của âm thanh! Có người cảm thấy lặng yên khi đi dạo trên bãi biển nghe sóng vỗ, hay ngồi bên bờ suối với tiếng nước chảy, hoặc khi đứng nhìn trời thu đổi màu trên núi, hay ngắm những bông tuyết bay ngoài cửa sổ. 
    Bạn có cảm nhận được sự thinh lặng trên một chuyến xe về quê nghe câu ca dao hát vào một buổi chiều trên đồng ruộng vắng! Không còn gì mang lại cho ta một cảm giác tĩnh lặng sâu xa cho bằng lời kinh tụng vang vọng núi rừng vào những sáng mờ sương…
    Trong những ngày tháng sống một mình ở hồ Walden, ông Thoreau kể rằng ông có thể nghe được tiếng những cây bắp đang dần lớn lên trong đêm, nghe được âm thanh của bốn mùa tiếp nối nhau đi ngang qua… 
    Và tôi cũng thấy sự thinh lặng có mặt trong những câu thơ hay bài thiền ca.  Tôi nghe sự thinh lặng trãi trên phím đàn, lắng yên giữa những nốt nhạc. Sự thinh lặng cũng hiển lộ từ những bức tranh thêu, trong những tờ thư pháp treo trên vách.
Em về mấy thế kỷ sau
Nhìn trăng có thấy nguyên màu ấy chăng
Ta đi còn gởi đôi giòng
Lá rơi có dội ở trong sương mù!
    Bạn có thấy sự thinh lặng trong câu thơ ấy của cụ Bùi Giáng không?
    "Lá rơi có dội ở trong sương mù?" Tôi thấy câu ấy cũng giống như một công án trong nhà thiền, "Nếu như một cây ngã trong rừng vắng, và không có ai nghe, cây ngã ấy có tạo nên một âm thanh nào không?" Chắc có lẽ ta không cần một câu trả lời, vì trong những công án chính câu hỏi mới là quan trọng!
    Hãy ươm câu hỏi ấy trong ta, trả lời nó bằng một sự thinh lặng. "Lá rơi có dội ở trong sương mù?" Tôi thử lắng nghe, và thấy có tiếng chim hót, có tiếng gió bay, có tiếng lá đổi màu, có tiếng mây trôi, có tiếng của những sợi nắng chiều còn vướng trên không gian khi mặt trời đã lặn...  
    Trong thinh lặng có một tiếng lá khẽ rơi, vũ trụ này dường như thấy bao la hơn.
— Minh Tánh Nguyễn Duy Nhiên


free hit counter

2 comments:

Minh Tánh Nguyễn Duy Nhiên said...

Does the falling leaf echo in the fog?
Translated into English
by nguyễn hồ kim ngân

There are those days that after the rain, the front porch would appear several soaking wet maple leaves glued to the gray concrete like the color leaf fossils. I'd walk into the yard when dawn has yet to make its full appearance, listening to the stillness and freshness of a foggy morning. Sometime beyond my awareness, the woods close by the house has been slowly changing with the season. Autumn passes by - quietly, synchronizing with the earth's rotation. Then, all of a sudden, winter comes, starting with a snowy day. One morning, outside the window, the sky and ground get covered in pure whiteness.

I find stillness in a Zen garden - without blemishes. I find stillness on a bookshelf with the books neatly arranged. A moonlight streams through the window, by a sutra page on the desk. But stillness, I think, does not mean the lack of motions. As I enter the meditation center, I find that we can create stillness among the chanting, the sounds of the chiming bell, the neatly arranged cushions; stillness in the flickering candles in a dim early morning light, and in each of our meditating step. These motions create an intimate and protecting space for stillness.

However, stillness is not an absolute silence; it is not the absence of sound. There are people who would feel stillness as they stroll on the beach listening to the crashing waves, or sitting by a river in the sound of the flowing water, or watching autumn changing colors on the mountain, or enjoying the snowflakes by the window. You can feel stillness on a road trip back to your hometown listening to an old song in an evening among the rice paddies. Or nothing can bring one into a deep stillness like the sound of sutra chanting echoing in the mountains in the foggy mornings...

Mr. Thoreau recalled the time living in solitude by Walden Pond. He could hear the sound of the corn growing in the night, of the seasons following each other... I also find stillness in the poetry lines or the Zen songs. I hear stillness on the piano keyboard - silent between the notes; stillness portrayed by the embroidered pictures, on the calligraphy works hung on the wall.

Upon your return after many centuries
Would you still see the moon’s original color?
I am parting with a few lines
Does the falling leaf echo in the fog?
(Bùi Giáng)

Can you find stillness in those lines?

"Does the falling leaf echo in the fog?" - This line is similar to a Zen koan, "If a tree falls in a forest, and no one is around to hear it, does it make a sound?" Perhaps we do not need an answer because in Zen koans the questions themselves are more important.

Sow this question inside us and answer it with stillness: "Does the falling leaf echo in the fog?" I try to listen and hear the birds singing, the wind blowing, the leaves changing colors, the clouds drifting by, the sound of the evening sunlight lingering in the air despite the sun has long set... In stillness, there is the sound of a leaf gently falling, and the universe appears to be more boundless.

nguyenlambotat@gmail.com said...

Âm thanh của sự lặng yên. Yêu quá bài viết này.