Giới hạn của thiền tập

 Giới hạn của thiền tập

---

Vào một buổi tối mùa hè nóng nực cách đây vài năm, tôi ở trong thiền đường ngoài ngoại ô New York, ngồi nghe một bài giảng pháp thoại. Vào thời điểm đó thì những việc như vầy rất là hiếm hoi trong đời tôi. 

    Một sự im lặng bao trùm mọi người, khi một vị sư dáng người nhỏ bé bước vào thiền đường, và đi đến chỗ ông ngồi. “Quý vị có muốn biết bí mật của thiền tập không?”

    Những cái gật đầu nhiệt tình trả lời cho câu hỏi ông. Ai mà lại không thích và muốn biết một điều bí mật?

    -  “Được rồi. Bí mật của thiền chính là — ”

    Ông dừng lại và im lặng, để làm tăng sự mong đợi của chúng tôi.

    -  "Đừng thiền!" Don't meditate!

    Sau khi lặng im để lời hướng dẫn ấy thấm sâu hơn, ông nói thêm, “Thay vào đó, chỉ cần có mặt, như quý vị đang là, ngay lúc này, ngay tại đây. Không nắm bắt. Không cần phải làm gì thêm nữa.”

    Tôi không biết những người khác trong phòng như thế nào, nhưng trong tôi có một sự chuyển biến bất ngờ. Tôi có cảm giác như mình rơi vào một không gian linh động, sâu sắc và chỉ là đơn sơ nhận biết.

Đừng bao giờ lặp lại.

Trong tiếng Tây Tạng chữ dùng cho thiền là “gom”, nó có nghĩa là “làm quen với điều gì đó bằng cách lặp lại”. Trong thiền tập, ta trở về và lặp đi, lặp lại một phương pháp. Điều này có thể khiến ta cảm thấy thoải mái, an tâm, nhưng nó cũng có thể trở nên thuộc lòng và nhàm chán. Và kết quả là một sự chống đối ngay trong chính sự thực tập ấy. Chúng ta có thể làm gì với thái độ chống đối và nhàm chán ấy?

    Cũng như từ “thiền” mang hàm ý của một sự lặp lại, thì từ “đừng thiền” có ý là trong thiền tập chúng ta không hề lặp lại một điều gì cả. Chúng ta quan sát một cái gì đó hoàn toàn mới lạ trong mỗi khoảnh khắc. Mỗi khi ta ngồi xuống là một lần đầu tiên, hoàn toàn mới tinh khôi. Khi ta không coi chúng như là một sự lặp lại, ta sẽ cảm nhận được sự duy nhất của mỗi thời ngồi thiền.

    Trong truyền thống Đại Thủ Ấn, cái biết trong giây phút hiện tại trở thành đối tượng của thiền quán. Thay vì làm một điều gì đó, ta buông hết mọi nỗ lực của mình, và chỉ buông thư, nghỉ ngơi trong bây giờ và ở đây.

Có mặt tự nhiên với những trải nghiệm của mình

Và khi ta trọn vẹn có mặt trong giây phút hiện tại, một cảm giác khám phá sâu sắc thường sẽ khởi lên, vì ta cho phép tất cả có mặt. Những trải nghiệm bất ngờ sẽ tự chúng phơi bày — cảm thọ, tư tưởng, âm thanh, suy nghĩ  — khi ta ngồi yên trên con sóng hiện tại.

    Quá khứ không thể tìm thấy ở bất cứ nơi nào. Tương lai cũng chỉ là một hư cấu. Khoảnh khắc này là giây phút duy nhất thực sự đang có mặt và xảy ra. Trong thái độ “đừng thiền”, mỗi khi bạn ngồi xuống thì đó là lần đầu tiên và cũng là lần duy nhất mà bạn ngồi.

    Chúng tôi có từ “soma”, có nghĩa là “tươi mới”, nói về một sự trong sáng, tinh khôi của trải nghiệm thực tại của ta. Và khi ta có thể cảm nhận được sự tươi mới trong thiền tập, nó bao giờ cũng sẽ là linh động, đầy khai mở và an vui. Ta sẽ tìm lại được cảm giác khám phá và vui thích, như khi lần đầu tiên mình mới bắt đầu bước vào thiền tập.

Lama Willa Miller

— Duy Nhiên