Làm sao mở rộng tim mình?

Làm sao mở rộng tim mình?

---

Chúng ta ai cũng có thể mở rộng con tim mình, nhưng có thể ta sợ hoặc nghĩ rằng nó hoàn toàn nằm ngoài khả năng của mình. Nhưng tâm từ, metta, không phải là những năng lực dành riêng cho các bậc như là Đạt Lai Lạt Ma, Mother Teresa, hoặc một hạng người cao xa nào đó. Chúng ta ai cũng đều có khả năng thương yêu được hết.

    Làm sao ta có thể mở rộng con tim mình ra trước những khổ đau? 

Hạnh phúc không chỉ là những cảm giác an vui

Có một sự thật rất đơn giản và sâu sắc là hạnh phúc chân thật không hề phát xuất từ sự gom góp, hoặc tích chứa cho nhiều những cảm giác an vui. 

    Bạn hãy thử nhìn lại cuộc đời mình đi! Những cảm giác dễ chịu, những sự kiện vui thích mà bạn đã kinh nghiệm, chúng có mang lại cho ta một hạnh phúc nào bền vững chăng? Chắc chắn là không, bởi vì tự chúng cũng không thể nào có mặt lâu dài được.

    Xả hội và văn hoá chúng ta lúc nào cũng cố tạo cho ta một niềm tin rằng hạnh phúc bắt nguồn từ những cảm giác vui thích của mình. Có được cái này và bạn sẽ có hạnh phúc, cảm nhận được cái kia thì bạn sẽ có một niềm vui.

    Một điều rất nguy hiểm là niềm tin này - hạnh phúc chỉ có thể phát xuất từ những cảm giác vui thích - sẽ khiến ta trở nên đóng kín với những gì mang lại cho ta sự khó chịu, bất an. Nhưng nếu ta đóng chặt con tim mình trước khổ đau, thì ta cũng tự lấp kín nguồn suối thương yêu của chính mình.

Biết khéo léo tiếp nhận trọn vẹn 

Tuệ giác của thiền tập sẽ giúp ta thấy rằng, hạnh phúc hoàn toàn không hề tùy thuộc vào những cảm giác dễ chịu. Nhưng nếu vậy thì hạnh phúc chân thật phát sinh từ đâu? Và đó cũng là một câu hỏi chính của thiền tập.

    Thiền tập là một nghệ thuật sống, một nghệ thuật tương quan với những gì có mặt trong ta và chung quanh ta. 

    Mỗi khi ta có những cảm xúc như buồn hay vui, giận hờn hay thương yêu, sợ hãi hay can đảm… bao giờ cũng có rất nhiều cách khác nhau để ta quan hệ với chúng. Ta có bị vướng mắc không? Ta có nhận chúng là mình không? Tâm ta có rộng lớn đủ để tiếp nhận chúng không, hay đang bị chúng sai xử?

    Tâm ta cũng giống như một bầu trời rộng lớn, một không gian bao la. Mọi vật có thể khởi lên trong đó, nhưng không gian ấy vẫn không hề bị xao động. Với cái thấy trong sáng ấy, tâm ta có thể được như bầu trời, không hề bị lôi cuốn hay dính mắc vào một hiện tượng nào hết. Và với một tâm như vậy, chắc chắn ta sẽ ung dung được trong mọi hoàn cảnh, vì nó không hề bị thay đổi hay chi phối bởi những điều kiện chung quanh.

    Điều quan trọng ta cần nhớ là hãy thực tập tâm từ với một thái độ khéo léo. Có lúc ta cảm thấy thương yêu, và sẽ có lúc là không. Cũng có những lúc niềm đau nỗi khổ to lớn quá, ta cũng cần phải bước lui lại một chút, khép lại một chút, để mình không bị tràn ngập. 

    Những lúc ấy, ta cần tạo cho mình một khoảng không gian để ta có thể lấy lại được sự quân bình và an ổn. Và với một năng lượng mới, ta lại có thể mở rộng con tim mình ra. Mỗi lần thực tập tâm từ là mỗi lần năng lượng thương yêu trong ta được lớn mạnh thêm.

Ý nghĩa của cuộc đời

Trong thiền tập cũng như trong cuộc sống hằng ngày, vấn đề quan trọng không phải là ta có được một kinh nghiệm đặc biệt nào. Vấn đề quan trọng là ta tiếp nhận những gì xảy ra như thế nào! Nếu ta biết đối xử với chúng cho khôn khéo, cho dù bất cứ đó là gì, tâm ta sẽ mở rộng ra trước mọi kinh nghiệm của cuộc sống. Và tuệ giác ấy sẽ nuôi dưỡng và làm lớn mạnh tâm từ trong ta.

   Đức Đạt Lai Lạt Ma nói, "Chúng ta chỉ là những người khách ghé thăm hành tinh này. Chúng ta ở đây nhiều lắm thì cũng chín mươi, hoặc trăm năm là cùng. Trong thời gian ấy, ta hãy gắng làm gì cho hữu ích, mang lại những gì là tốt lành cho cuộc đời bằng chính cuộc sống của mình. Hãy tạo cho mình có một sự an lạc, và chia sẻ niềm an lạc ấy đến với người chung quanh. Và khi ta đóng góp được hạnh phúc cho kẻ khác, ta sẽ thấy được mục đích của cuộc đời này, ý nghĩa của cuộc sống này."

    Điều ấy rất là đơn giản. Chúng ta chỉ ở đây trong một thời gian thật ngắn ngủi. Chúng ta có thể làm điều gì tốt lành với cuộc sống của mình không? Ta có thể tạo cho mình một niềm an lạc và san sẻ hạnh phúc ấy với người khác được chăng? Và khi ta đóng góp thêm cho hạnh phúc của kẻ khác ta sẽ thấy được mục đích và ý nghĩa của cuộc đời này.

    Công việc của ta thật ra chỉ là vậy thôi.

Duy Nhiên